山茶属(学名:),或称茶属,是山茶科的一大属。品种约有200余种。主要分布中国的长江以南至云南及越南等东亚与东南亚地区。其中的茶树产茶叶,许多种也可以做观赏植物。
属名为纪念耶稣会传教士乔治·约瑟夫·卡梅尔(GeorgeJosephKamel,1667-1706)而命名。
特征
山茶属为一类灌木或乔木植物。叶多为革质,羽状脉,有锯齿,具柄,少数抱茎叶近无柄。花两性,顶生或腋生,单花或2-3朵并生,有短柄;苞片2-6片,或更多;萼片5-6,分离或基部连生,有时更多,苞片与萼片有时逐渐转变,组成苞被,从6片多至15片,脱落或宿存;花冠白色或红色,有时黄色,基部多少连合;花瓣5-12片,栽培种常为重瓣,覆瓦状排列;雄蕊多数,排成2-6轮,外轮花丝常于下半部连合成花丝管,并与花瓣基部合生;花药纵裂,背部着生,有时为基部着生;子房上位,3-5室,花柱5-3条或5-3裂;每室有胚珠数个。果为蒴果,5-3爿自上部裂开,少数从下部裂开,果爿木质或栓质;中轴存在,或因2室不育而无中轴;种子圆球形或半圆形,种皮角质,胚乳丰富。
物种
根据世界植物在线数据库的记录,本属目前包含以下224种:
- Orel&Curry
- (Pit.)Cohen-Stuart
- 抱茎短蕊茶Merr.&Chun
- Orel
- Orel&Curry
- 安龙瘤果茶HungT.Chang
- N.S.Ly,V.D.L??ng,N.?.??,T.H.Lê&T.L.Nguy?n
- 大萼毛蕊茶Sealy
- 五室金花茶HungT.Chang
- 假大头茶C.F.Wei
- TruongLuong&Tran
- Orel&Curry
- 短柱茶(Hayata)Cohen-Stuart
- OrelCurry,Luu&Q.D.Nguyen
- OrelCurry&Luu
- 白毛蕊茶HungT.Chang
- OrelCurry&Luu
- Orel
- 长尾毛蕊茶Wall.
- 浙江红山茶Hu
- Orel
- S.L.Lee&T.Y.A.Yang
- 薄叶金花茶HungT.Chang
- Orel&Curry
- Orel&Curry
- Orel&Curry
- 泰国管蕊茶(Craib)Craib
- (Gagnep.)Sealy
- 心叶毛蕊茶(F.P.Metcalf)Nakai
- 突肋茶S.Y.Hu&S.Y.Liang
- 贵州连蕊茶H.Lév.
- 红皮糙果茶Tutcher
- 厚轴茶HungT.Chang
- 厚柄连蕊茶Sealy
- Ninh&Hakoda
- Orel&Curry
- Orel&Curry
- 滇南连蕊茶T.L.Ming
- Orel&Luu
- 尖连蕊茶(Kochs)Bean
- V.D.LuongNinh&Hakoda
- 德保金花茶R.C.Hu&Y.Q.Liufu
- OrelCurry&Luu
- Ninh&V.D.Luong
- Orel&Curry
- Orel
- (Pierre)Sealy
- Lour.
- OrelCurry&Luu
- 尖萼红山茶Hance
- Orel&Curry
- 长管连蕊茶](Rehder&E.H.Wilson)Rehder
- Orel&Curry
- 显脉金花茶Merr.exSealy
- 柃叶连蕊茶Lindl.
- Orel&Curry
- 防城茶S.YeLiang&Y.C.Zhong
- J.M.H.ShawWynn-Jones&V.D.Nguyen
- 簇蕊金花茶HungT.Chang
- (Pit.)Sealy
- 淡黄金花茶HungT.Chang
- (A.Chev.)Sealy
- CurryV.S.Le,T.Q.Cuong&V.D.Luong
- 窄叶短柱茶Hand.-Mazz.
- Orel&Curry
- 蒙自连蕊茶(Diels)Cohen-Stuart
- Orel&Curry
- 毛柄连蕊茶Hance
- Orel&Curry
- 糙果茶(Merr.)Cohen-Stuart
- 硬叶糙果茶(Gagnep.)Sealy
- (A.Chev.)Sealy
- 秃助连蕊茶T.L.Ming
- Merr.exSealy
- 大苞茶HungT.Chang,Y.J.Tan,F.L.Yu&P.S.Wang
- 大苞山茶Sealy
- 长瓣短柱茶Hance
- 秃房茶HungT.Chang
- 海南油茶Y.L.Zhao&Z.G.Xu
- Orel&Curry
- V.D.LuongNinh&L.T.Nguyen
- 河口超长柄茶C.J.Wang&G.S.Fan
- 冬红短柱茶Nakai
- Hakoda&Ninh
- LuuQ.D.Nguyen&G.Tran
- Orel&Curry
- 香港红山茶Seem.
- 贵州金花茶T.L.Ming&W.J.Zhang
- Rosmann&Ninh
- 冬青叶山茶Y.K.Li
- Orel&Curry
- 凹脉金花茶HungT.Chang&S.YeLiang
- 中越山茶Merr.
- Orel&Curry
- Orel&Curry
- (Tuyama)Nagam.
- OrelCurry&Luu
- 山茶L.
- Ninh
- 落瓣短柱茶Wall.
- (Gagnep.)Sealy
- 广西茶HungT.Chang
- 管蕊茶(Blume)Seem.
- (Gagnep.)P.H.H?
- (Gagnep.)T.L.Ming
- Orel&Curry
- 四川毛蕊茶Sealy
- 膜叶茶S.YeLiangexHungT.Chang
- OrelCurry&Luu
- 长萼连蕊茶HungT.Chang
- Orel&Luu
- 长柄山茶(Hu)HungT.Chang&D.Fang
- 超长柄茶HungT.Chang&S.YeLiang
- Orel&Curry
- Ninh&Le
- T.It?
- 云南管蕊茶S.X.Yang&E.D.Liu
- Orel
- 小黄花茶Y.K.LiexHungT.Chang&F.A.Zeng
- Orel&Curry
- V.D.LuongT.Q.T.Nguyen&Luu
- Orel
- 毛蕊红山茶(H.Lév.)Melch.
- 牦牛山山茶J.L.Liu&Q.Luo
- HungT.Chang&TrinNinh
- 广东毛蕊茶Hand.-Mazz.
- 小花金花茶S.YeLiang&Y.C.Zhong
- 弥勒糙果茶T.L.Ming
- 富宁金花茶S.X.Yang
- Orel&Curry
- HungT.Chang&S.X.Ren
- (Blanco)HungT.Chang&S.X.Ren
- Orel&Curry
- Ninh&Hakoda
- Soulad.&Tagane
- (Gagnep.)Sealy
- (Gagnep.)HungT.Chang
- N.D.DoV.D.Luong,N.S.Ly,T.H.Lê&D.H.Nguy?n
- V.D.Luong&Le
- OrelCurry&Luu
- 油茶C.Abel
- 厚短蕊茶Hu
- Orel&Curry
- 细花短蕊茶Merr.&ChunexSealy
- 小瘤果茶HungT.Chang
- Orel&Curry
- 腺叶离蕊茶(Merr.&Chun)Chun
- Orel&Curry
- 四季花金花茶S.YeLiang&L.D.Huang
- 金花茶(Merr.)Sealy
- Hakoda&Ninh
- HungT.Chang&S.X.Ren
- 毛籽离蕊茶S.YunLiang
- 平果金花茶D.Fang
- (Pierre)Sealy
- Orel&Curry
- 西南红山茶Cohen-Stuart
- (Gagnep.)Sealy
- 多齿红山茶F.C.HowexHu
- V.D.LuongDudkin&V.H.Quach
- X.G.Shi&C.X.Ye
- 毛叶茶HungT.Chang
- Merr.
- 毛糙果茶Y.C.Zhong
- 毛瓣金花茶Y.Wan&S.Z.Huang
- N.S.LyV.D.Luong,T.H.Lê,D.H.Nguy?n&N.D.Do
- N.D.DoV.D.Luong,S.T.Hoang&T.H.Lê
- Orel&Curry
- 斑枝毛蕊茶(Kochs)Cohen-Stuart
- Orel&Curry
- Z.R.XuF.P.Chen&C.Y.Deng
- L.V.DungS.T.Hoang&Nhan
- Orel&Curry
- C.X.Ye&X.Q.Zheng
- 滇山茶Lindl.
- 皱果茶HungT.Chang&S.YeLiang
- TaganeSoulad.&Yahara
- 玫瑰连蕊茶Hook.
- Ninh
- 川萼连蕊茶Hand.-Mazz.
- 喙果金花茶S.X.Yang&S.F.Chai
- ChangetYu,接受名为:厚轴茶
- Ninh&Hakoda
- 柳叶毛蕊茶Champ.
- 怒江红山茶StapfexBean
- 茶梅Thunb.
- Orel&Curry
- 老挝茶T.L.Ming
- 南山茶C.W.Chi
- 七瓣连蕊茶HungT.Chang&L.L.Qi
- T.K.Paul&M.P.Nayar
- 茶树(L.)Kuntze,茶
- LuuV.D.Luong,Q.D.Nguyen&T.Q.T.Nguyen
- Orel&Curry
- 五室连蕊茶Sealy
- 全缘红山茶P.C.Huang
- D.WeiZhao
- Sealy
- 半宿萼茶C.W.Chi
- 思茅短蕊茶HungT.Chang
- 大厂茶F.S.Zhang
- OrelCurry&Luu
- 大理茶(W.W.Sm.)Melch.
- 大姚短柱茶Sealy
- HungT.Chang&S.X.Ren
- Hakoda&Kirino
- V.D.LuongA.Le&T.L.Nguyen
- Orel&Curry
- Orel&Curry
- 东京金花茶(Pit.)Cohen-Stuart
- 阿里山连蕊茶(Hayata)Cohen-Stuart
- 毛枝连蕊茶(Rehder)S.S.Chien
- Orel&Curry
- 云南连蕊茶Hu
- 金屏连蕊茶Hu
- 瘤果茶S.S.Chien
- V.D.LuongLe&Ninh
- 单体红山茶Kitam.
- V.D.Luong&V.T.Pham
- Orel&Curry
- 小果毛蕊茶S.S.Chien
- 绿萼连蕊茶HungT.Chang&S.YeLiang
- Orel&Curry
- V.D.LuongNinh&L.T.Nguyen
- 滇缅离蕊茶Kobuski
- Orel&Curry
- 武鸣金花茶S.YeLiang&C.R.FuexHaiL.Chen
- 黄花短蕊茶K.M.Feng&L.S.Xie
- Dungbis&Hakoda
- 五柱滇山茶(Pit.exDiels)Cohen-Stuart
- S.X.Yang
品种
山茶属植物具有重要的经济价值,茶叶是世界三大植物饮料之一;茶花是中国十大名花,深受世界各国人民的喜爱;油茶还是一种优良的木本油料植物。根据世界山茶属植物品种数据库的记录,世界范围内1253年至2023年的茶花、茶叶、茶油品种有26,087种。
参考文献
- ^RHSA-Zencyclopediaofgardenplants.UnitedKingdom:DorlingKindersley.2008:1136.ISBN1405332964.
- ^中国植物志.中国科学院中国植物志编纂委员会,编.中国植物志·第四十九卷·第三分册第一版.北京:科学出版社.1998:4[2022-11-13].ISBN7-03-006265-5.(原始内容存档于2022-11-13).
- ^CamelliaL..PlantsoftheWorldOnline.TheTrusteesoftheRoyalBotanicGardens,Kew.n.d.[2022-11-13].(原始内容存档于2023-02-03).
- ^Ng?c-SamLy,V?n-D?ngL??ng,Th?-H??ngLê,Ng?c-?ài??,NinhTR?N,Anh-??cNguy?n,Th?-Li?uNguy?n,ChiyomiUematsuandHironoriKatayama.2022.Camelliaannamensis(Theaceae),ANewSpeciesfromcentralVietnam.Taiwania.67(2);243-249DOI:10.6165/tai.2022.67.243
- ^Zhen-WenLiu,Sheng-FengChai,Fang-YuanWu,Pin-MingYe,Chang-JieJiang,Zhi-RongZhang,Xiang-QinYu,Jin-LinMaandShi-XiongYang.2020.Camelliarostrata,ANewSpeciesofYellowCamelliasfromSouthwestChina.Phytotaxa.459(1);61–68.DOI:10.11646/phytotaxa.459.1.6
- ^DongweiZhao.2023.Camelliasuddeeana(Theaceae),ANewSpeciesfromThailand.Phytotaxa.594(3);232-236.DOI:10.11646/phytotaxa.594.3.7,http://Researchgate.net/publication/370328018_Camellia_suddeeana_a_new_species_from_Thailand
- ^NgocBonTrinh,VanDungLuong,NguyetHaiNinhLeandVanThePham.2023.Camelliavanlangensis(Theaceae,Sect.Archecamellia),ANewYellow-floweredSpeciesfromVietnam.Taiwania.68(4);465-471.taiwania.ntu.edu.tw/abstract/1965
- ^Hai-LingChen,Su-JuanWei,Shao-QingTangandYanLiu.2023.Camelliawumingensis(Theaceae),AneglectedSpeciesfromGuangxi,China.Taiwania.68(4);472-479.taiwania.ntu.edu.tw/abstract/1966
- ^InternationalCamelliaRegister-Camellia,Cultivars,Species,Photos.camellia.iflora.cn.[2023-02-11].(原始内容存档于2023-02-11).
- ^Wang,Yanan;Zhuang,Huifu;Shen,Yunguang;Wang,Yuhua;Wang,Zhonglang.TheDatasetofCamelliaCultivarsNamesintheWorld.BiodiversityDataJournal.2021-01-19,9[2023-02-11].ISSN?1314-2828..PMID?33519266.doi:10.3897/BDJ.9.e61646.(原始内容存档于2023-02-11).
延伸阅读
外部连接
- ..
- TheInternationalCamelliaSociety(页面存档备份,存于互联网档案馆)
- TheAmericanCamelliaSociety(页面存档备份,存于互联网档案馆)
- TheSoutheasternCamelliaSociety
- WebsitewithmanyCamelliaillustrationsfromEuropeanandJapaneseCamelliaBooks
- FirstPublicCamelliaShow(页面存档备份,存于互联网档案馆)historicalmarker